Halina Stęślicka
 Halina Stęślicka (przed 1929) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Posłanka I kadencji Sejmu (II RP) | |
| Okres | |
| Przynależność polityczna | |
Halina Felicja Stęślicka, po mężu Kwiatkowska (ur. 16 września 1897 w Siemianowicach Śląskich, zm. 14 lipca 1956 w Londynie[1]) – polska polityczka, posłanka na Sejm I kadencji (1922–1927) z ramienia chadecji, działaczka organizacji kobiecych i publicystka, członkini Narodowej Organizacji Kobiet[2].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Rodzina[edytuj | edytuj kod]
Była córką Jana Nepomucena Stęślickiego – polskiego lekarza, działacza niepodległościowego i plebiscytowego na Górnym Śląsku[3] – oraz Heleny z Sypkowskich. Rodzice udzielali się w organizacjach patriotycznych. Miała dwie młodsze siostry: Włodzimierę (1899–1926) i Wandę (1907–2001) oraz dwóch braci: Stefana (1895–1947) i Zdzisława (1900–1972)[3].
W 1927 wyszła za mąż za Michała Kwiatowskiego (1883–1966), wdowca po swojej siostrze, Włodzimierze, posła Sejmu I kadencji. Halina i Michał mieli troje dzieci: Michała, Adama i Bogdana. Halina zajmowała się trzema córkami zmarłej siostry: Ireną, Anną i Urszulą[3].
Działalność patriotyczno-społeczno-polityczna[edytuj | edytuj kod]
Po ukończeniu żeńskiej szkoły urszulanek w Krakowie wróciła na Górny Śląsk. W 1916 zaczęła działać społecznie. Należała do chóru Polskie Katolickie „Kasyno” (była też jego dyrygentką) w Bytomiu oraz chóru „Haller” w Siemianowicach Śląskich. W 1920 zaczęła współpracować z Polskim Komisariatem Plebiscytowym w Bytomiu. Jako członkini górnośląskiego Związku Towarzystw Polek koordynowała jego działania w okresie plebiscytowym. Organizowała kursy dla ochroniarek, kursy krasomówcze dla agitatorów i agitatorek przygotowujące do udziału w wiecach i spotkaniach. W styczniu 1921 organizowała Sejmik Delegatek Towarzystwa Polek w Gliwicach. Redagowała „Głos Polek” (organ Towarzystwa Polek na Górnym Śląsku), współpracowała z redakcją „Sztandaru Polskiego”. Należała do Narodowej Organizacji Kobiet[3].
W 1922 została wybrana posłanką na Sejm I kadencji z ramienia Chrześcijańsko-Narodowego Stronnictwa Pracy. Ponieważ w dniu wyborów nie osiągnęła wymaganego biernym prawem wyborczym wieku 25 lat, przysięgę poselską składała później niż pozostali posłowie i posłanki[3]. W Sejmie należała do Komisji Opieki Społecznej i Inwalidztwa oraz Komisji Zdrowia Publicznego. Była sekretarką w Podkomisji Konstytucyjnej dla spraw Autonomii Śląska i uwzględnienia śląskich ustaw autonomicznych w ustawach ogólnopolskich. Działała na rzecz tworzenia w województwie śląskim kolonii i ogródków działkowych oraz rozwoju pracy chałupniczej, która w czasach kryzysu gospodarczego często była jedyną możliwością zarobkowania dla kobiet[4]. Od 1925 pracowała w Grupie Parlamentarnej Polsko-Francuskiej[3]. W 1925 Stęślicka była członkinią zarządu Chrześcijańskiej Demokracji[5].
Po zakończeniu kadencji Sejmu w 1927 udzielała się w Towarzystwie Polek i kobiecych organizacjach na wychodźstwie. Publikowała[3].
Po ślubie wyjechała z rodziną do Francji. Tam spisała wspomnienia z okresu pracy niepodległościowej. Zostały umieszczone w Księdze pamiątkowej pracy społeczno-narodowej kobiet na Śląsku od r. 1880 – r. 1922, przygotowanej pod kierownictwem Olgi Zarzyckiej-Ręgorowicz na Powszechną Wystawę Krajową w Poznaniu. W 2019 relacja została wydana przez Muzeum Górnośląskie w Bytomiu w edycji źródłowej pt. Zanim nastała Polska... Praca społeczna kobiet w okresie powstań i plebiscytu na Górnym Śląsku. Wybór relacji[3].
Po wybuchu II wojny światowej Kwiatkowscy przenieśli się do Londynu, gdzie współpracowali z rządem gen. Władysława Sikorskiego. W 1944 małżonkowie reaktywowali prasę polonijną[3].
Halina Stęślicka zmarła w Nottingham. Została pochowana w Londynie[3].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Jest jedną z 30 bohaterek wystawy z grafikami Marty Frej pt. „60 na 100. SĄSIADKI. Głosem Kobiet o powstaniach śląskich i plebiscycie” poświęconej roli kobiet w śląskich zrywach powstańczych i akcji plebiscytowej (2019). Koncepcję wystawy, scenariusz i materiały przygotowała Małgorzata Tkacz-Janik, a grafiki Marta Frej[6][7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rocznik Polonii 1958–59, pod red. Olgierda Jeżewskiego, wyd. Taurus 1958, s. 414.
- ↑ Kobieta w Sejmie. Działalność posłanek Narodowej Organizacji Kobiet, Warszawa 1928, s. 20.
- ↑ a b c d e f g h i j Halina Kwiatkowska ze Stęślickich (1897–1956), [w:] Joanna Lusek (red.), Zanim nastała Polska... Praca społeczna kobiet w okresie powstań i plebiscytu na Górnym Śląsku. Wybór relacji, Bytom 2019, s. 221–227, ISBN 978-83-65786-34-0, OCLC 1274519085 [dostęp 2022-04-18].
- ↑ Tadeusz i Witold Rzepeccy, Sejm i Senat 1922–1927, Poznań 1923, s. 471.
- ↑ Agnieszka Janiak-Jasińska, Katarzyna Sierakowska, Andrzej Szwarc (red.), Działaczki społeczne, feministki, obywatelki. Samoorganizowanie się kobiet po 1918 roku (na tle porównawczym), t. 2, Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2009, s. 50–52, 55, 64, 66, 72, 91, 93, ISBN 978-83-7543-101-8, OCLC 751232557.
- ↑ Małgorzata Tkacz-Janik (red.), Zeszyt do herstorii dla początkujących, Katowice 2019.
- ↑ 60 na 100: Sąsiadki. Wystawa – Instytut Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego [online], instytutkorfantego.pl [dostęp 2021-04-06].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Halina Stęślicka: Interpelacje posłanki Haliny Stęślickiej. Biblioteka Sejmowa. [dostęp 2012-04-27]. (pol.).
- Halina Stęślicka, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2022-01-23].